Research • Streszczenia • Jakość

Prompty do researchu i streszczeń — jak ograniczyć halucynacje

Jeśli używasz AI do researchu, największym ryzykiem są „pewne siebie” odpowiedzi bez pokrycia. Poniżej masz zestaw promptów i procedurę, która wymusza: doprecyzowanie braków, formatowanie wniosków, zaznaczanie niepewności i szybkie sprawdzenie faktów.

Poziom: każdy Czas: 10–14 min Aktualizacja: 2025

1) Cztery zasady, które redukują halucynacje

Nie chodzi o „magiczny prompt”, tylko o warunki brzegowe:

  • Wymuś pytania doprecyzowujące — zanim model odpowie.
  • Wymuś oznaczanie pewności — co jest faktem, co hipotezą, co do sprawdzenia.
  • Wymuś format — tabela / lista / kroki; mniej miejsca na „lanie wody”.
  • Wymuś test spójności — „wskaż niepewne miejsca” / „co może być błędne”.

Ważne

Jeśli nie wklejasz źródeł, AI nie „czyta internetu” automatycznie (w zwykłym trybie). Traktuj wynik researchu jako roboczą mapę, a nie publikowalną prawdę.

2) Prompt: research w ramach (najlepszy „uniwersalny”)

Ten prompt daje Ci uporządkowaną odpowiedź i od razu wyciąga braki. Idealny, gdy chcesz szybko zrozumieć temat i zaplanować dalsze kroki.

Jesteś analitykiem. Zależy mi na jakości, nie na szybkości.

TEMAT:
{wpisz temat / problem}

CEL:
{np. przygotować brief, podjąć decyzję, zrobić plan artykułu, porównać podejścia}

ZASADY:
1) Zanim odpowiesz, zadaj do 5 pytań doprecyzowujących, jeśli brakuje kluczowych danych.
2) W odpowiedzi dziel informacje na:
   - Fakty (pewne)
   - Założenia (moje / Twoje)
   - Ryzyka i niepewności (co może być błędne)
   - Rekomendacje (co zrobić dalej)
3) Jeśli nie masz pewności — napisz to wprost i wskaż, co należy zweryfikować.
4) Unikaj wymyślonych nazw, dat i „twardych danych”, jeśli nie podaję źródeł.

FORMAT:
- 7 wniosków (krótkie punkty)
- 5 rekomendowanych działań (krok po kroku)
- 5 pytań, które powinienem zadać / sprawdzić w źródłach

3) Prompt: streszczenie tekstu (bez konfabulacji)

Używaj, gdy wklejasz artykuł/raport/notatki. Klucz to: „tylko na podstawie tekstu”.

Streszcz poniższy tekst WYŁĄCZNIE na podstawie tego, co w nim jest.
Nie dopowiadaj faktów z zewnątrz.

ZADANIE:
1) Podaj streszczenie w 7 punktach (maks 12 słów na punkt).
2) Wypisz 5 wniosków praktycznych.
3) Wypisz 5 rzeczy, których tekst NIE mówi (braki / niejasności).
4) Jeśli są liczby/daty — wypisz je osobno w sekcji „Dane”.

TEKST:
{wklej tekst}

Gdy tekst jest długi

Dodaj: najpierw podziel tekst na sekcje tematyczne i streszcz każdą sekcję osobno.

Gdy chcesz plan działań

Dodaj: na końcu zrób plan 7 kroków + wskaż ryzyka i „unknowns”.

4) Prompt: szybka weryfikacja i kontrola jakości

Wklej odpowiedź AI i poproś o wskazanie słabych punktów. To działa jak „druga para oczu”.

Poniżej jest odpowiedź AI. Zrób kontrolę jakości.

ZASADY:
- Wskaż zdania, które brzmią jak fakty, ale mogą być niepewne.
- Wypisz, co jest założeniem lub interpretacją.
- Zaproponuj minimalny zestaw pytań/weryfikacji, by potwierdzić kluczowe tezy.
- Jeśli widzisz sprzeczności — wskaż je i zaproponuj poprawę.

ODPOWIEDŹ:
{wklej odpowiedź}

„Stopień pewności” (prosty model)

Poziom Znaczenie Co robić
Wysoka Logicznie spójne i typowe, mało ryzykownych szczegółów Można użyć jako robocze wnioski
Średnia Wymaga doprecyzowania kontekstu lub parametrów Zadaj 2–3 pytania, uściślij
Niska Dużo „twardych” danych bez źródeł / ryzyko konfabulacji Weryfikuj w źródłach, nie publikuj

5) Formatowanie wyników: 4 szablony, które porządkują odpowiedź

Format = kontrola. Oto formaty, które najczęściej dają najlepsze efekty:

A) Tabela porównawcza

Porównaj 3 podejścia do {temat}.
Zwróć tabelę: Podejście | Plusy | Minusy | Kiedy warto | Ryzyka | Co sprawdzić.

B) Brief do decyzji

Przygotuj brief decyzyjny:
- Problem
- Opcje (min. 3)
- Kryteria wyboru
- Rekomendacja
- Ryzyka
- Kolejne kroki (7 dni)

C) Plan artykułu

Ułóż plan artykułu:
H1 + 6 sekcji H2 + po 3 punkty do każdej.
Dodaj: 10 pytań, które ludzie wpisują w Google w tym temacie (bez wymyślania danych, raczej jako hipotezy).

D) Lista „do sprawdzenia”

Na koniec wypisz:
- 10 twierdzeń, które wymagają weryfikacji w źródłach
- 10 pytań, które doprecyzują temat
- 5 potencjalnych błędów interpretacji

Najlepsza praktyka

Research rób w dwóch krokach: (1) mapa tematu + pytania + hipotezy, (2) dopiero potem uzupełniasz konkretami na podstawie źródeł, które sam dostarczysz / zweryfikujesz.

[Miejsce na reklamę — np. AdSense]